با نگاهی به اقتصاد جهان می‌توان مشاهده کرد که سطح معاملات از مرزهای کشورها عبور کرده و تجارت جهانی با سرعت چشمگیری در حال گسترش است. برای تجارت جهانی به همکاری نهادهای واسط متعددی نیاز است که تعداد بالای این واسطه‌ها باعث افزایش مشکلات و دشوار شدن معاملات شده است، بنابراین فعالان اقتصادی به دنبال یافتن راهکارهایی برای تسهیل بیشتر تجارت جهانی هستند.
در این راستا امروزه شاهد آن هستیم که فناوری‌های جدید به طور خاص علم رمزنگاری و شبکه، تغییرات اساسی را در ساختار اقتصاد جهانی ایجاد کرده¬اند. از جمله مهمترین این تحولات می¬توان به پدیده نوظهوری به نام ارزهای مجازی اشاره کرد.
ارز مجازی مفهومی پیچیده و انتزاعی است که آخرین حلقه تکامل پول محسوب می‌شود. ارزهای مجازی همواره از جمله مهمترین مباحث چند سال اخیر دنیا بوده است. در واقع ارز مجازی یک سیستم خصوصی برای تسهیل انجام مبادلات بین افراد است، بدون آنکه نیازی به حضور نهاد مرکزی و واسط باشد. کارشناسان و متخصصان متعددی بر این باورند که ارزهای دیجیتال، بخش جدانشدنی از آینده بشریت به‌حساب می‌روند و قطعاً در سال‌های آینده شاهد نفوذ این ارز‌ها به بازارهای معتبر جهانی خواهیم بود.
کریپتوکارنسی یا همان ارزهای دیجیتال همانطور که از نامشان مشخص است با ارزهای بانکی (فیات) که امروزه می‌شناسیم متفاوتند و به صورت دیتا‌های دیجیتال مبادله می-شوند. این نوع ارز تنها در شکل دیجیتالی موجود است و معادل فیزیکی در دنیای واقعی ندارد، با این وجود تمام ویژگی‌های پول‌های فیزیکی را داراست. مانند پول نقد فیزیکی، شما می‌توانید آن را دریافت کنید، انتقال دهید و یا به پولی دیگر تبدیل نمایید و یا از آن بابت پرداخت برای کالاها و خدمات استفاده کنید مانند پرداخت قبوض، خرید از فروشگاه‌های آنلاین و غیره. ارزهای دیجیتال محدودیت جغرافیایی و سیاسی ندارند و تراکنش‌ها می‌تواند از هر مکانی در هر نقطه‌ی جهان انجام شود. در واقع حساب‌های دیجیتال و کیف پول‌ها می‌توانند مانند سپرده‌های بانکی در نظر گرفته شوند.
انواع ارزهای مجازی
زمانی که مفهوم ارز دیجیتال در دنیای اقتصاد معرفی شد، ارزهای مختلفی طراحی و توسعه داده شدند. اما با گذر زمان تنها تعداد کمی از آنها توانستند در این میدان رقابتی سنگین جان سالم به در برده و جایگاه خود را حفظ کنند.
ارزهای دیجیتال از تنوع زیادی برخوردارند که بیشتر آنها کارکرد و ویژگی‌های مشابهی دارند. معروف‌ترین آنها بیتکوین است. اما موارد و گزینه‌های مشهور دیگری هم در دنیای ارزهای دیجیتال وجود دارد که از آنها می‌توان به ریپل(Ripple)، اتریوم(Ethereum)، لایت‌کوین (Litecoin) و مونِرو (Monero) اشاره کرد. این ارزهای دیجیتالی، مشهورتر از گزینه‌های دیگر بازار هستند و به نوعی رهبران بازار ارزهای دیجیتالی به شمار می‌روند.
طریقه دستیابی به ارزهای مجازی
کریپتوکارنسی‌ها از یک فناوری غیرمرکزی استفاده می‌کنند تا به کاربران اجازه دهند که پرداخت‌های ایمن داشته باشند و پول را بدون نیاز به استفاده از نامشان و رفتن به بانک، ذخیره کنند.
تراکنش‌ها در یک دفترثبت عمومی به‌نام بلاکچین ذخیره می‌شوند، که شامل سوابق کل تراکنش‌ها از روز اول پیدایش این شبکه است و مدام به‌روزرسانی می‌شود. واحدهای ارزمجازی از طریق یک فرآیند به نام ماینینگ یا استخراج تولید می‌شوند که شامل استفاده از قدرت کامپیوتری برای حل مسائل پیچیده‌ی ریاضی است که منجربه تولید کوین‌ها (سکه‌ها) می‌شود. هم چنین کاربران می¬توانند از صرافی‌ها این ارز‌ها را خریداری و سپس با استفاده از کیف‌‌پول‌های رمزنگاری‌شده از آنها استفاده کنند.
وضعیت ارزهای مجازی در ایران
ارز مجازی یا ارز دیجیتال در چند سال اخیر فراز و نشیب‌های فراوانی را به‌همراه داشته و این موضوع باعث شده است افراد بیشتری به سرمایه‌گذاری در این حوزه روی بیاورند. مهمترین ویژگی ارز دیجیتال در غیرمتمرکز بودن آن است. یعنی هیچ نهاد، سازمان یا دولت خاصی، آن را تحت نظارت و کنترل خود ندارد. در نتیجه، دیگر خبری از دخالت دولت‌ها در مدیریت و پیشبرد پروژه‌های موجود در شبکه بلاکچین نیست.
در محیط فعلی تجارت الکترونیک ایران نیز افراد زیادی از ارزهای مجازی و الکترونیکی برای انجام مبادلات خود استفاده می‌کنند. علیرغم محدودیت‌های بانکی ایجاد شده توسط آمریکا، ارزهای مجازی و محیط مجازی دسترسی کسبوکارها و کاربران ایرانی به بازارهای مالی را فراهم آورده است. ارزهای دیجیتال می‌تواند فرصت مناسبی برای کارآفرینان ایرانی فراهم کند تا بتوانند وارد عرصه رقابت‌های بین‌المللی شوند. اگرچه این کشورها سخت‌گیری خود را در زمینه مبادلات مالی ادامه می‌دهند، اما کاهش دسترسی مستقیم دولت‌ها بر ارزهای مجازی سبب شده است تا خرید کالاها و خدمات مجازی از طریق ارزهای مجازی برای ایرانیان نسبتا آسان باشد. در این شرایط لازم است سازمان‌های عمومی با آگاهی بخشی دربارهی ارزهای مجازی هم به رونق کسبوکارها کمک کنند و هم مانع سواستفاده افراد تبهکار شوند.